Ä°STANBUL
Roma, Bizans ve Osmanlı gibi üç büyük imparatorluÄŸa baÅŸkentlik yapan Ä°stanbul, iki kıtayı birleÅŸtiren Türkiye'nin en kalabalık, iktisadî ve kültürel açıdan en önemli ÅŸehri. Ä°stanbul… Üç büyük medeniyetin yanı sıra, asırlardır sevgi ve hoÅŸgörü kültürüne de baÅŸkentlik yapan ÅŸehir… Ä°stanbul... Dinlerin, dillerin ve ırkların yüzyıllardır aynı sokaklarda, bitiÅŸik nizamlı evlerde barış içinde yaÅŸadığı diyalog ÅŸehri… Sultan Fatih'in çaÄŸ açıp çaÄŸ kapatan özgürlükler ÅŸehri Ä°stanbul... Ä°stanbul, asırlardır böyle yaÅŸatıyor, ziyaretçilerine bunu vadediyor!...
GENEL BÄ°LGÄ°LER
Kültür
Ä°stanbul… Üç büyük medeniyetle beraber sevgi ve hoÅŸgörü kültürüne de baÅŸkentlik yapan ÅŸehir… Ä°stanbul... Dinlerin, dillerin ve ırkların yüzyıllardır aynı sokaklarda, bitiÅŸik nizamlı evlerde barış içinde yaÅŸadığı diyalog ÅŸehri… Sultan Fatih'in çaÄŸ açıp çaÄŸ kapatan özgürlükler ÅŸehri Ä°stanbul... Ä°stanbul, asırlardır böyle yaÅŸatıyor, ziyaretçilerine bunu vadediyor!...
​
Ä°stanbul, coÄŸrafi ve stratejik konumu nedeniyle tarih boyunca çeÅŸitli uygarlıkların, üstelik dev uygarlıkların kavÅŸak noktasında bulunmuÅŸ ve asırlarca çeÅŸitli inançlara ve geleneklere sahip insanları barındırmış bir ÅŸehirdir. Bu açılardan dünyada eÅŸsiz bir yere sahip olan ÅŸehir; tarihiyle, dünya çapında tarihi eserleriyle, müesseseleriyle, kültür ve gelenekleriyle apayrı bir medeniyet… Bu nedenle defalarca kuÅŸatılan, yaÄŸmalanan ve fethedilen bir ÅŸehirdir Ä°stanbul…
​
Yaklaşık 16 asır boyunca Roma, Bizans ve Osmanlı devletlerine baÅŸkentlik yapan Ä°stanbul, Ä°mparator Constantis ile birlikte Hristiyanlık’ın merkezlerinden biri oldu. 1453'te Osmanlılar tarafından fethedildikten sonra da Ä°slam dininin en önemli ÅŸehirlerinden biri sayıldı.
​
Ä°mparatorluklar baÅŸkenti olduÄŸu sıralarda, devlet ile birlikte dinlere de idari merkez olmuÅŸ, DoÄŸu Hıristiyanlığı PatrikliÄŸi kurulduÄŸu zamanlardan günümüze kadar bu ÅŸehirde üslenmiÅŸ, Hıristiyan dünyasının en büyük ilk kilise ve manastırları buradaki pagan mabetlerinin üzerinde yükselmiÅŸti. Ä°stanbul'un fethini takiben yüz yıl gibi bir sürede sanat eserleri camiler, saraylar, okul, hamam, ve diÄŸer tesisler ÅŸehri donatıp Ä°slam karakterine kavuÅŸturmuÅŸ, harap halde mevcut kiliselerin bazıları da tamir ve tadil edilerek camiye çevrilmiÅŸlerdi.
​
Öte yandan, ÅŸehir Osmanlı Sultanlarının Ä°slam Dini'nin halifeleri olduÄŸu 16.yy’dan Cumhuriyetin ilk yılı 1924’e kadar dünya Müslümanlarının da merkezi olmuÅŸtur. Yahudilik her liman ÅŸehrinde olduÄŸundan daha fazla Ä°stanbul'da yerleÅŸmiÅŸti. 15 yy’da Türklerin Ä°spanya'dan Araplarla birlikte kurtarıp getirdiÄŸi Yahudiler, bu ÅŸehirde mutlu ve yeni hayat tarzına baÅŸlamışlardı.
Sanat
‘Sanat ve Åžehir’ kavramlarının birbirine bu kadar çok yakıştığı nadir kentlerden biridir Ä°stanbul… DoÄŸal ve tarihi güzellikleriyle kendisi sanat olan bir ÅŸehirde, sanat muhakkak ki çok önemli bir yer tutuyor.
Sadece Ä°stanbul’daki camilerin, kiliselerin, havraların, müzelerin, çeÅŸmelerin, külliyelerin ve eski binaların sanatla yoÄŸrulmuÅŸ motiflerini ele alsak bile, ÅŸehrin sanatsal mimari ile hat, ebru, oymacılık, boyama ve iÅŸleme gibi diÄŸer tarihi sanatlarda zirvede olduÄŸunu görürüz.
Tiyatro, Sinema, Konser, Sergi, SöyleÅŸi, Åžiir Dinletisi gibi etkinlikler ve dünyaca ünlü sanatçıların eserlerinin yer aldığı Sanat Galerileri, Ä°stanbul’da sanatın yerini ve önemini göstermesi açısından ayrıca önem taşır.
​
Ekonomi
Ä°stanbul, üç imparatorluÄŸa baÅŸkentlik yapma özelliÄŸinin yanı sıra, her dönem ekonomik merkez olma özelliÄŸini de koruyan az sayıda ÅŸehirden biri. Åžehir, 1923'te kurulan yeni cumhuriyete siyasi anlamda baÅŸkent olmamasına raÄŸmen, ekonomik merkez olma özelliÄŸini her zaman sürdürmüÅŸ ve ülkenin kaderini belirleyen konumunu asla kaybetmemiÅŸtir.
​
Kentin ekonomisine ve iÅŸ yaÅŸamına kısaca bakacak olursak, bugün Ä°stanbul'un Türkiye GSMH'sindeki payı yaklaşık yüzde 23 düzeyinde. Ä°stanbul'un her yıl devlet bütçesine katkısı yüzde 40, buna karşılık devlet harcamalarından aldığı pay yüzde 7-8 dolayındadır. Özel bankaların hepsinin genel müdürlükleri ve Türkiye'deki toplam banka ÅŸubelerinin yüzde 21'i Ä°stanbul'da bulunuyor.
​
Ä°stanbul hem iç hem de dış ticarette merkezi bir öneme sahip. Ä°stanbul'da ticaret sektöründe yaratılan katma deÄŸer, il toplam katma deÄŸerinin yüzde 26.5'ine ulaşıyor ve ticaret sanayiden sonra Ä°stanbul'un en önemli sektörü durumunda. Türkiye genelinde ticaret sektöründe yaratılan katma deÄŸerin yüzde 27'si Ä°stanbul'a ait. Ä°stanbul, aynı zamanda Türkiye'nin en önemli ihracat ve ithalat kapısı konumunda.
​
Ä°stanbul'un ihracatı Türkiye toplamının yüzde 46'sın ithalatın ise yüzde 40'ını oluÅŸturuyor. Ä°stanbul, turizmin merkezi olması açısından ve özellikle de kongre turizmi açısında büyük bir ÅŸansa sahip bulunuyor. Otel kapasitesinin dörtte biri beÅŸ yıldızlı otellere, beÅŸte birine yakını da dört yıldızlı otellere ait.
​
Ä°stanbul, ülke hava taşımacılığının da merkezi durumunda. Atatürk Havalimanı’nın yanı sıra Anadolu yakasında da Pendik Sabiha Gökçen Havaalanı da Ä°stanbul’a hizmet veriyor... Türkiye'de sayıları 153 olan müzelerin 14'ü Ä°stanbul'da ve bu müzelerde bulunan 2 milyon 400 bin mevcut eserin yüzde 34'ü Ä°stanbul müzelerinde sergileniyor...
​
Åžehirde son yıllarda sanayinin yerini yönetim merkezleri ile finans, turizm, hizmet ve bankacılık gibi sektörler aldı. Sanayideki bu duruma karşılık para piyasalarının kalbi artan bir tempoyla hep Ä°stanbul'da atıyor. CoÄŸrafi konumu itibariyle Ä°stanbul’da günün ilk 4 mesai saati Asya ülkeleriyle, diÄŸer 4 saati Avrupa ülkeleriyle çakışıyor. Bu da Ä°stanbul’a doÄŸal bir finansal merkez olma konumu getiriyor.
​
Bugün mevduatların yüzde 35'e yakını Ä°stanbul'da toplanıyor ve kredilerin yüzde 33'ü Ä°stanbul'da kullanılıyor. Sigorta ÅŸirketlerinin neredeyse hepsinin merkezi Ä°stanbul'da. Serbest Bölge niteliÄŸi de taşıyan Menkul Kıymetler Borsası, Ä°stanbul merkezli ve hızla dünyanın sayılı borsaları arasında yükseliyor. Ayrıca bir altın borsası var. Leasing, factoring, özel finans kurumları gibi finans kuruluÅŸlarının merkezi de Ä°stanbul'da ve özellikle, liberalleÅŸen para piyasaları ile birlikte Ä°stanbul, bir finans merkezi olma yolunda hızla ilerliyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Ä°stanbul’a taşınması kararının, ÅŸehri dünya çapında bir finans merkezine dönüÅŸtürmesi bekleniyor. Hedef, Ä°stanbul’u dünyanın sermaye ve iÅŸ piyasasının yönetim merkezi haline getirmek...
​
​
Nüfus ve Demografik Yapı
Türkiye Ä°statistik Kurumu'nun (TÜÄ°K) hazırlamış olduÄŸu 2013 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Nüfus Sayımı Sonuçlarına göre Ä°stanbul'un Toplam Nüfusu 14.160.467 kiÅŸidir.
​
Ä°stanbul'un 14'ü Anadolu Yakasında, 25'i Avrupa Yakasında olmak üzere toplam 39 ilçesi vardır. Ä°stanbul'un 39 ilçesi nüfus sayısı bakımından 2013 yılı verilerine göre incelendiÄŸinde en yüksek nüfusa sahip ilçesi BaÄŸcılar, en az nüfusa sahip ilçesi de Adalar olmuÅŸtur.
Ä°lçeler Nüfus
Adalar 16.166
Arnavutköy 215.531
AtaÅŸehir 405.974
Avcılar 407.240
Bağcılar 752.250
Bahçelievler 602.931
Bakırköy 220.974
BaÅŸakÅŸehir 333.047
BayrampaÅŸa 269.677
BeÅŸiktaÅŸ 186.570
Beykoz 248.056
Beylikdüzü 244.760
BeyoÄŸlu 245.219
Büyükçekmece 211.000
Çatalca 65.811
Çekmeköy 207.476
Esenler 461.621
Esenyurt 624.733
Eyüp 361.531
Fatih 425.875
GaziosmanpaÅŸa 495.006
Güngören 306.854
Kadıköy 506.293
Kağıthane 428.755
Kartal 447.110
Küçükçekmece 740.090
Maltepe 471.059
Pendik 646.375
Sancaktepe 304.406
Sarıyer 335.598
Silivri 155.923
Sultanbeyli 309.347
Sultangazi 505.190
Åžile 31.718
ÅžiÅŸli 274.420
Tuzla 208.807
Ümraniye 660.125
Üsküdar 534.636
Zeytinburnu 292.313
​
Ä°stanbul'da yaÅŸayanların yaklaşık % 64,71'i (9.162.919) Avrupa Yakası; % 35,29'u da (4.997.548) Anadolu Yakasında yaÅŸar. Ä°stanbul'un nüfusu son 20 yılda 2 katına çıkmıştır. Ä°ÅŸsizlik sebebi ile bir çok insan Ä°stanbul'a göç etmiÅŸ, genelde ÅŸehir etrafında gecekondu mahalleleri oluÅŸturmuÅŸtur.
​
Åžehir, yoÄŸun nüfusuna ve pek çok ülkeden gelen kalabalık ziyaretçi sayısına raÄŸmen, dünyanın en güvenli ÅŸehirleri arasında yer alıyor. DoÄŸal güzellikleriyle huzur veren, tarihi mirasıyla insanları çaÄŸlar ötesine taşıyan Ä°stanbul, yüksek nüfus oranına raÄŸmen dünyanın önemli ÅŸehirleri arasında en düÅŸük suç oranına sahip bir ÅŸehir…
​
Sayılarla İstanbul
Yüzölçüm : 5 bin 461 km2
Nüfus: 14 milyon 160 bin 467
Nüfus YoÄŸunluÄŸu (kiÅŸi/km2) : 2 bin 593
Konut Sayısı: 2 milyon 291 bin 228 (308 bin 615'i boş)
Cami Sayısı : 3 bin 28
Kilise Sayısı : 40
Sinagog Sayısı : 16
Orman Alanları: 216 bin 392 ha. Doğu Yakası 100 bin 398 ha (% 46), Batı Yakası 115 bin994 (% 54)
Motorlu Taşıt Sayısı : 2 milyon 441 bin 667 (2007)
Ä°lköÄŸretim ve Lise Sayısı : 2 bin 707
Ä°lköÄŸretim ve Lise ÖÄŸrenci Sayısı : 2 milyon 323 bin 628
Üniversite Sayısı : 29
Hastane Sayısı : 200
Eczane Sayısı : 3 bin 852
Turist Sayısı : 6 milyon 453 bin 582 (2007)
Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesisleri Sayısı : 341
Turizm İşletme Belgeli Eğlence Tesisleri Sayısı : 405
Türkiye Bütçesine Katkısı : Yüzde 40
Döviz Girdisi : 3 milyar 820 milyon 386 bin 391 YTL
Türkiye’nin Gayri Safi Milli Hasılasındaki Payı : yüzde 23
Toplanan Mevduatların Türkiye Ä°çindeki Payı : yüzde 35
​
​
2010 Avrupa Kültür BaÅŸkenti
EÅŸsiz tarihi birikimi ve muhteÅŸem doÄŸal güzellikleriyle dünyada ön plana çıkan Ä°stanbul, son yıllarda pek çok uluslararası organizasyona da baÅŸarıyla imza atarak "2010 Avrupa Kültür BaÅŸkenti" seçildi.
Kültür BaÅŸkentliÄŸine BüyükÅŸehir Belediyesi, Valilik ve 2010 Avrupa Kültür BaÅŸkenti Koordinasyon Kurulu'nun ortak projeleriyle hazırlanan ÅŸehir, dünyada ses getiren kongreler, fuarlar, kültürel, sanatsal ve sportif aktivitelerle bir turizm ÅŸehrine dönüÅŸtü
Bu alanda dünya metropolleriyle yarışa giren Ä°stanbul, kongre turizminde de dünyada önemli kongrelere ev sahipliÄŸi yaparak kongre turizminde ilk 10'a girmeyi hedefliyor…