İSTANBUL
Roma, Bizans ve Osmanlı gibi üç büyük imparatorluğa başkentlik yapan İstanbul, iki kıtayı birleştiren Türkiye'nin en kalabalık, iktisadî ve kültürel açıdan en önemli şehri. İstanbul… Üç büyük medeniyetin yanı sıra, asırlardır sevgi ve hoşgörü kültürüne de başkentlik yapan şehir… İstanbul... Dinlerin, dillerin ve ırkların yüzyıllardır aynı sokaklarda, bitişik nizamlı evlerde barış içinde yaşadığı diyalog şehri… Sultan Fatih'in çağ açıp çağ kapatan özgürlükler şehri İstanbul... İstanbul, asırlardır böyle yaşatıyor, ziyaretçilerine bunu vadediyor!...
GENEL BİLGİLER
Kültür
İstanbul… Üç büyük medeniyetle beraber sevgi ve hoşgörü kültürüne de başkentlik yapan şehir… İstanbul... Dinlerin, dillerin ve ırkların yüzyıllardır aynı sokaklarda, bitişik nizamlı evlerde barış içinde yaşadığı diyalog şehri… Sultan Fatih'in çağ açıp çağ kapatan özgürlükler şehri İstanbul... İstanbul, asırlardır böyle yaşatıyor, ziyaretçilerine bunu vadediyor!...
İstanbul, coğrafi ve stratejik konumu nedeniyle tarih boyunca çeşitli uygarlıkların, üstelik dev uygarlıkların kavşak noktasında bulunmuş ve asırlarca çeşitli inançlara ve geleneklere sahip insanları barındırmış bir şehirdir. Bu açılardan dünyada eşsiz bir yere sahip olan şehir; tarihiyle, dünya çapında tarihi eserleriyle, müesseseleriyle, kültür ve gelenekleriyle apayrı bir medeniyet… Bu nedenle defalarca kuşatılan, yağmalanan ve fethedilen bir şehirdir İstanbul…
Yaklaşık 16 asır boyunca Roma, Bizans ve Osmanlı devletlerine başkentlik yapan İstanbul, İmparator Constantis ile birlikte Hristiyanlık’ın merkezlerinden biri oldu. 1453'te Osmanlılar tarafından fethedildikten sonra da İslam dininin en önemli şehirlerinden biri sayıldı.
İmparatorluklar başkenti olduğu sıralarda, devlet ile birlikte dinlere de idari merkez olmuş, Doğu Hıristiyanlığı Patrikliği kurulduğu zamanlardan günümüze kadar bu şehirde üslenmiş, Hıristiyan dünyasının en büyük ilk kilise ve manastırları buradaki pagan mabetlerinin üzerinde yükselmişti. İstanbul'un fethini takiben yüz yıl gibi bir sürede sanat eserleri camiler, saraylar, okul, hamam, ve diğer tesisler şehri donatıp İslam karakterine kavuşturmuş, harap halde mevcut kiliselerin bazıları da tamir ve tadil edilerek camiye çevrilmişlerdi.
Öte yandan, şehir Osmanlı Sultanlarının İslam Dini'nin halifeleri olduğu 16.yy’dan Cumhuriyetin ilk yılı 1924’e kadar dünya Müslümanlarının da merkezi olmuştur. Yahudilik her liman şehrinde olduğundan daha fazla İstanbul'da yerleşmişti. 15 yy’da Türklerin İspanya'dan Araplarla birlikte kurtarıp getirdiği Yahudiler, bu şehirde mutlu ve yeni hayat tarzına başlamışlardı.
Sanat
‘Sanat ve Şehir’ kavramlarının birbirine bu kadar çok yakıştığı nadir kentlerden biridir İstanbul… Doğal ve tarihi güzellikleriyle kendisi sanat olan bir şehirde, sanat muhakkak ki çok önemli bir yer tutuyor.
Sadece İstanbul’daki camilerin, kiliselerin, havraların, müzelerin, çeşmelerin, külliyelerin ve eski binaların sanatla yoğrulmuş motiflerini ele alsak bile, şehrin sanatsal mimari ile hat, ebru, oymacılık, boyama ve işleme gibi diğer tarihi sanatlarda zirvede olduğunu görürüz.
Tiyatro, Sinema, Konser, Sergi, Söyleşi, Şiir Dinletisi gibi etkinlikler ve dünyaca ünlü sanatçıların eserlerinin yer aldığı Sanat Galerileri, İstanbul’da sanatın yerini ve önemini göstermesi açısından ayrıca önem taşır.
Ekonomi
İstanbul, üç imparatorluğa başkentlik yapma özelliğinin yanı sıra, her dönem ekonomik merkez olma özelliğini de koruyan az sayıda şehirden biri. Şehir, 1923'te kurulan yeni cumhuriyete siyasi anlamda başkent olmamasına rağmen, ekonomik merkez olma özelliğini her zaman sürdürmüş ve ülkenin kaderini belirleyen konumunu asla kaybetmemiştir.
Kentin ekonomisine ve iş yaşamına kısaca bakacak olursak, bugün İstanbul'un Türkiye GSMH'sindeki payı yaklaşık yüzde 23 düzeyinde. İstanbul'un her yıl devlet bütçesine katkısı yüzde 40, buna karşılık devlet harcamalarından aldığı pay yüzde 7-8 dolayındadır. Özel bankaların hepsinin genel müdürlükleri ve Türkiye'deki toplam banka şubelerinin yüzde 21'i İstanbul'da bulunuyor.
İstanbul hem iç hem de dış ticarette merkezi bir öneme sahip. İstanbul'da ticaret sektöründe yaratılan katma değer, il toplam katma değerinin yüzde 26.5'ine ulaşıyor ve ticaret sanayiden sonra İstanbul'un en önemli sektörü durumunda. Türkiye genelinde ticaret sektöründe yaratılan katma değerin yüzde 27'si İstanbul'a ait. İstanbul, aynı zamanda Türkiye'nin en önemli ihracat ve ithalat kapısı konumunda.
İstanbul'un ihracatı Türkiye toplamının yüzde 46'sın ithalatın ise yüzde 40'ını oluşturuyor. İstanbul, turizmin merkezi olması açısından ve özellikle de kongre turizmi açısında büyük bir şansa sahip bulunuyor. Otel kapasitesinin dörtte biri beş yıldızlı otellere, beşte birine yakını da dört yıldızlı otellere ait.
İstanbul, ülke hava taşımacılığının da merkezi durumunda. Atatürk Havalimanı’nın yanı sıra Anadolu yakasında da Pendik Sabiha Gökçen Havaalanı da İstanbul’a hizmet veriyor... Türkiye'de sayıları 153 olan müzelerin 14'ü İstanbul'da ve bu müzelerde bulunan 2 milyon 400 bin mevcut eserin yüzde 34'ü İstanbul müzelerinde sergileniyor...
Şehirde son yıllarda sanayinin yerini yönetim merkezleri ile finans, turizm, hizmet ve bankacılık gibi sektörler aldı. Sanayideki bu duruma karşılık para piyasalarının kalbi artan bir tempoyla hep İstanbul'da atıyor. Coğrafi konumu itibariyle İstanbul’da günün ilk 4 mesai saati Asya ülkeleriyle, diğer 4 saati Avrupa ülkeleriyle çakışıyor. Bu da İstanbul’a doğal bir finansal merkez olma konumu getiriyor.
Bugün mevduatların yüzde 35'e yakını İstanbul'da toplanıyor ve kredilerin yüzde 33'ü İstanbul'da kullanılıyor. Sigorta şirketlerinin neredeyse hepsinin merkezi İstanbul'da. Serbest Bölge niteliği de taşıyan Menkul Kıymetler Borsası, İstanbul merkezli ve hızla dünyanın sayılı borsaları arasında yükseliyor. Ayrıca bir altın borsası var. Leasing, factoring, özel finans kurumları gibi finans kuruluşlarının merkezi de İstanbul'da ve özellikle, liberalleşen para piyasaları ile birlikte İstanbul, bir finans merkezi olma yolunda hızla ilerliyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınması kararının, şehri dünya çapında bir finans merkezine dönüştürmesi bekleniyor. Hedef, İstanbul’u dünyanın sermaye ve iş piyasasının yönetim merkezi haline getirmek...
Nüfus ve Demografik Yapı
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) hazırlamış olduğu 2013 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Nüfus Sayımı Sonuçlarına göre İstanbul'un Toplam Nüfusu 14.160.467 kişidir.
İstanbul'un 14'ü Anadolu Yakasında, 25'i Avrupa Yakasında olmak üzere toplam 39 ilçesi vardır. İstanbul'un 39 ilçesi nüfus sayısı bakımından 2013 yılı verilerine göre incelendiğinde en yüksek nüfusa sahip ilçesi Bağcılar, en az nüfusa sahip ilçesi de Adalar olmuştur.
İlçeler Nüfus
Adalar 16.166
Arnavutköy 215.531
Ataşehir 405.974
Avcılar 407.240
Bağcılar 752.250
Bahçelievler 602.931
Bakırköy 220.974
Başakşehir 333.047
Bayrampaşa 269.677
Beşiktaş 186.570
Beykoz 248.056
Beylikdüzü 244.760
Beyoğlu 245.219
Büyükçekmece 211.000
Çatalca 65.811
Çekmeköy 207.476
Esenler 461.621
Esenyurt 624.733
Eyüp 361.531
Fatih 425.875
Gaziosmanpaşa 495.006
Güngören 306.854
Kadıköy 506.293
Kağıthane 428.755
Kartal 447.110
Küçükçekmece 740.090
Maltepe 471.059
Pendik 646.375
Sancaktepe 304.406
Sarıyer 335.598
Silivri 155.923
Sultanbeyli 309.347
Sultangazi 505.190
Şile 31.718
Şişli 274.420
Tuzla 208.807
Ümraniye 660.125
Üsküdar 534.636
Zeytinburnu 292.313
İstanbul'da yaşayanların yaklaşık % 64,71'i (9.162.919) Avrupa Yakası; % 35,29'u da (4.997.548) Anadolu Yakasında yaşar. İstanbul'un nüfusu son 20 yılda 2 katına çıkmıştır. İşsizlik sebebi ile bir çok insan İstanbul'a göç etmiş, genelde şehir etrafında gecekondu mahalleleri oluşturmuştur.
Şehir, yoğun nüfusuna ve pek çok ülkeden gelen kalabalık ziyaretçi sayısına rağmen, dünyanın en güvenli şehirleri arasında yer alıyor. Doğal güzellikleriyle huzur veren, tarihi mirasıyla insanları çağlar ötesine taşıyan İstanbul, yüksek nüfus oranına rağmen dünyanın önemli şehirleri arasında en düşük suç oranına sahip bir şehir…
Sayılarla İstanbul
Yüzölçüm : 5 bin 461 km2
Nüfus: 14 milyon 160 bin 467
Nüfus Yoğunluğu (kişi/km2) : 2 bin 593
Konut Sayısı: 2 milyon 291 bin 228 (308 bin 615'i boş)
Cami Sayısı : 3 bin 28
Kilise Sayısı : 40
Sinagog Sayısı : 16
Orman Alanları: 216 bin 392 ha. Doğu Yakası 100 bin 398 ha (% 46), Batı Yakası 115 bin994 (% 54)
Motorlu Taşıt Sayısı : 2 milyon 441 bin 667 (2007)
İlköğretim ve Lise Sayısı : 2 bin 707
İlköğretim ve Lise Öğrenci Sayısı : 2 milyon 323 bin 628
Üniversite Sayısı : 29
Hastane Sayısı : 200
Eczane Sayısı : 3 bin 852
Turist Sayısı : 6 milyon 453 bin 582 (2007)
Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesisleri Sayısı : 341
Turizm İşletme Belgeli Eğlence Tesisleri Sayısı : 405
Türkiye Bütçesine Katkısı : Yüzde 40
Döviz Girdisi : 3 milyar 820 milyon 386 bin 391 YTL
Türkiye’nin Gayri Safi Milli Hasılasındaki Payı : yüzde 23
Toplanan Mevduatların Türkiye İçindeki Payı : yüzde 35
2010 Avrupa Kültür Başkenti
Eşsiz tarihi birikimi ve muhteşem doğal güzellikleriyle dünyada ön plana çıkan İstanbul, son yıllarda pek çok uluslararası organizasyona da başarıyla imza atarak "2010 Avrupa Kültür Başkenti" seçildi.
Kültür Başkentliğine Büyükşehir Belediyesi, Valilik ve 2010 Avrupa Kültür Başkenti Koordinasyon Kurulu'nun ortak projeleriyle hazırlanan şehir, dünyada ses getiren kongreler, fuarlar, kültürel, sanatsal ve sportif aktivitelerle bir turizm şehrine dönüştü
Bu alanda dünya metropolleriyle yarışa giren İstanbul, kongre turizminde de dünyada önemli kongrelere ev sahipliği yaparak kongre turizminde ilk 10'a girmeyi hedefliyor…