Adale sorunları

​

Adale sorunlarının başında burkulma veya adale yırtılması gelir. Eklemlerdeki bağların ya da çevresindeki dokuların ani ve ters bir hareketle gerilmesine ve bazen yırtılmasına burkulma adı verilir. Burkulma en çok ayak ve el bileği eklemlerinde görülür. Burkulan eklemde önce şiddetli ağrı duyulur, sonra birkaç saat içinde eklem çevresinde şişlik ve kızarıklık oluşur. Burkulan bölgenin soğutulması, bandaja alınması ve 1-2 saat kadar yükseğe kaldırılması gibi basit önlemler şişmeyi engeller. Soğutulan bölgede damarlar büzülünce kan akımı dört kat azalır. Soğutma uygulaması 5-6 dakikadan uzun sürmemelidir. Her uygulama arasında 7-8 dakika beklenmeli ve uygulamanın toplam süresi 24 saati aşmamalıdır. Aksi takdirde bölge soğuktan olumsuz etkilenir.

 

Diz Sakatlanmaları

​

Diz sakatlanmalarını önlemek için öncelikle yapmanız gereken spor ya da egzersiz yaparken dizlerinize odaklanmamanız ve hafifçe bükmeniz. Egzersizi mümkün olduğu kadar yumuşak bir yüzeyde yapın. Eğer egzersiz esnasında zıplıyorsanız, ilk pozisyonunuza dönerken dizlerinizi hafifçe bükün. Ayağınıza tam oturan, yumuşak tabanlı ve esnek ayakkabılar giyin. Bacak hareketleri yaparken dizlerinizi 90 dereceden fazla bükmeyin. Böylece dizde meydana gelebilecek sakatlanmaları önlemiş olursunuz.

 

Eklem Burkulması

​

Burkulma; eklemlerdeki bağların veya çevresindeki dokuların ani ve ters hareketler sonucu gerilmesi veya yırtılması sonucu meydana gelir. Bu durum en çok ayak ve el bileği eklemlerinde görülür. Burkulan eklem önce şiddetli bir şekilde ağrımaya başlar. Burkulmadan birkaç saat sonra ise eklem çevresinde şişlik ve kızarıklık oluşur. Burkulan eklem hemen tedavi edilmelidir. Bölge öncelikle soğuğa tutulmalı (üzerine buz veya içi soğuk suyla dolu bir kap koyabilirsiniz), daha sonra bandajlanarak 1-2 saat boyunca yükseğe kaldırılmalıdır. Böylece şişmeyi büyük ölçüde engelleyebilirsiniz. Soğutma işlemi 10-15 dakikadan uzun sürmemeli, her uygulama arasında 3 saat beklenmeli ve uygulamanın toplam süresi 24 saati aşmamalıdır. Bandajlama işleminden önce burkulan bölgeye merhem sürülmesi de iyileşmeyi hızlandırabilir.

 

Gerilme ve Kopmalar

​

Sprain; bağın, strain ise tendon ve kasın zedelenmesidir. Hafif, orta ve şiddetli derecede zedelenme meydana gelebilir. Hafif vakalarda bölgede hassasiyet ve şişlik görülür. Böyle durumlarda soğuk uygulaması yapılır ve bölge bandajlanır. Orta derecede zedelenmelerde yırtık ve bağ gevşekliği söz konusudur. Buz, bandaj ve istirahat uygulanmalıdır. Şiddetli derecede olanlarda uzmana başvurulur, gerekirse cerrahi müdahale yapılır.

 

Kramp

​

Kramp kasların ani ve ağrılı bir şekilde gerilmesidir. Kramp en sık baldır kaslarında meydana gelir. Sıkı çorap lastikleri veya dar ayakkabılar da krampa yol açabilir. Kramp giren bölgeyi rahat bir konuma getirerek gevşetici masajlar yapın. Birkaç dakika içinde kaslar normale dönecektir. Kramp anında şiddetli müdahaleden kaçının. Ağrı uzun sürerse bölgenin üzerine nemli ve sıcak bir havlu örtün.

​

Su Toplaması

​

Su toplaması genellikle ayağa uygun olmayan çorap ya da ayakkabı giyildiği zaman ortaya çıkar. Bu nedenle spor yapmadan önce ayağınız için uygun bir ayakkabı ve çorap seçmeye özen gösterin. Su toplanması enfeksiyona neden olabileceği için, mutlaka müdahale edilip o bölge kurutulmalıdır. Yara temizlenerek bandajlanmalı ve tekrar basıncın oluşması önlenmelidir. Kendinize uygun ayakkabıyı seçerken, ayak parmaklarınızı ayakkabının içinde oynatabiliyor olmanıza dikkat edin. Yine de ayakkabıların sizi rahatsız edeceğini düşünürseniz, ayağınızın rahatsız olan yerlerine özel yara bantı yapıştırın.

​

Tansiyon

​

Tansiyon yükselmesi Yüksek tansiyon; başta dolgunluk hissi, başın arka tarafında ağrı, kulak çınlaması, görme bulanıklığı, bulantı gibi belirtiler yaratır. Spor salonunda ortaya çıkabilecek ani bir yüksek tansiyon durumunda bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Tansiyonun aşırı yükselmesi durumunda antreman derhal bırakılmalıdır. Ölçüm sırasında mesane doluysa ya da ölçümden kısa bir süre önce kahve ya da sigara içilmişse kan basıncı yüksek çıkabilir. Ayrıca ölçümden önce 15 dakika kadar oturup dinlenmek gerekir. Tansiyon ölçümü daima sağ koldan yapılmalı ve ölçüm sırasında da kol bir masa ya da sandalyenin kolu üzerinde ve kalp hizasında olmalıdır.

 

Tansiyon Düşmesi

​

Tansiyon düşmesi kısa süreli baş dönmeleriyle kendini belli eder. Isınmadan yapılan ani bir harekette meydana gelebilir. Baş dönmesi geçene kadar kişi bir yere oturmalıdır. Tansiyon düşüklüğü genel bir problemse doktora danışılarak kan basıncını arttıran ve dolaşımı düzenleyen ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca kahvenin tansiyon yükseltici etkisinden de faydalanılabilir.

 

Tırnak Zedelenmesi

​

Spor aktiviteleri sırasında en sık görülen rahatsızlıklardan biri tırnak altında kan toplanmasıdır. Genelde ayağa alınan bir darbe sonucu tırnak altında toplanan kan, tırnağı kaldırır ve ağrıya neden olur. Bu gibi durumlarda bir enjektör iğnesiyle veya steril bir deliciyle tırnak çeşitli yerlerinden delinerek kan dışarıya akıtılır. Sonra bu kısım temizlenerek, bandajla sarılır. Tırnak kesinlikle çıkarılmamalıdır. Aksi takdirde tırnak yatağında deformasyon olacağı için, yeni çıkacak olan tırnak, sağlıklı bir şekilde büyüyemez.

 

 

Derleyen: Dr. Kemal Filiz